Evlendikten Sonra Hangi Mal Rejimine Tabi Olduğunuzu Biliyor musunuz?
Mal rejimi, eşlerin evlenmeden önce ( evlilik öncesi tarafların birisinin evinin, arabasının vs. olması ) veya evlendikten sonra ( mirasın hukuki durumu ya da evli iken alınan ev vs. ) birlikte veya ayrı ayrı edindikleri malların tasarruf edilebilme sınırlarının belirlenmesi ve ya evlilik birliği sona erdiğinde mal rejiminin hangi yöntemler izlenerek tasfiye edileceğinin belirlenmesidir.
1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunun’ da mal rejiminin seçimi konusunda eşlere seçim hakkı tanınmıştır. Kanunda düzenlenen mal rejimlerinden birisini, eşler anlaşarak seçebilir ve bu rejime tabi olarak malları üzerinde hak sahibi olurlar. Eşler seçim yapmazsa Edinilmiş Mallara Katılma Rejimine tabi olurlar. 1 Ocak 2002 tarihinden önce evlenen çiftlerde de, yasal bir mal rejimi seçimi yapılmamış ise; 1 Ocak 2002 tarihinden sonra yapılacak malvarlığı tasfiyelerinde, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi uygulanır.
Mal rejimi sözleşmesi, evlenmeden önce veya sonra yapılabilir. Sözleşme yazılı olarak yapılmalıdır. Mal rejimi sözleşmesi, noterde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılır. Ancak, taraflar evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak da bildirebilirler.
MAL REJİMİ TÜRLERİ
Kanunda dört çeşit mal rejimi türü öngörülmüştür. Kanunda düzenlenen mal rejimi türleri; Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Mal Ayrılığı Rejim, Mal Ortaklığı Rejimi ve Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi’dir.
Kanunda istisnai olarak ‘’ Olağanüstü Mal Rejimi ‘’ düzenlenmiştir. Ancak bu mal rejimi mahkeme kararı ile mevcut mal rejiminin Mal ayrılığı rejimine dönüştürülmesidir. Haklı bir sebep varsa, eşlerden her biri yerleşim yeri mahkemesinden mal rejimlerinin Mal Ayrılığı rejimine dönüştürülmesini talep edebilir.
1) EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi kanunda düzenlenen resmi mal rejimidir. Eşler seçim yapmamış ise bu rejime tabi olurlar. Bu rejim, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsar. Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir. Kişisel mallar ise daha çok eşlerin kişisel kullanım araçları ve karşılıksız kazanım ile elde edilen ürünlerdir.
Her eş, yasal sınırlar içerisinde kişisel malları ile edinilmiş mallarını yönetme, bunlardan yararlanma ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahiptir.
Mal rejimi, eşlerden birinin ölümü, eşlerin başka bir mal rejimini kabulü ve evliliğin sona ermesi ile sona erer. Mal rejiminin sona ermesiyle tasfiyesine geçilir. Her eş, öncelikle diğer eşte bulunan mallarını geri alır. Daha sonra edinilmiş mallar ve kişisel mallar ayrılır. Mal rejiminin sona ermesi anındaki durum esas alınarak eşlerin payları hesaplanır.
2) MAL AYRILIĞI REJİMİ
Bu mal rejimi türünde kişisel mal, edinilmiş mal ayrımı yoktur. Eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf hakkına sahiptir. Bu mal rejimine tabi eşlerin elde ettikleri gelir ve malvarlıkları kendi mülkiyetindedir. Diğer eşin bu konuda hukuki bir tasfiye hakkı bulunmamaktadır.
3) PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ
Bu mal rejimi türü Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile Mal Ayrılığı Rejimin biraz daha yumuşatılmış halidir. Malların ayrımında Mal Ayrılığı Rejimindeki kadar sert bir ayrım yoktur ve Edinilmiş Mallara Katılma Rejimindeki kadar net bir edinilmiş mal/kişisel mal ayrımı söz konusu değildir.
Bu mal rejimi türünde Eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf haklarını korur. Ancak eşlerden biri tarafından paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin kurulmasından sonra edinilmiş olup ailenin ortak kullanım ve yararlanmasına özgülenmiş mallar ile ailenin ekonomik geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar veya bunların yerine geçen değerler, mal rejiminin sona ermesi hâlinde eşler arasında eşit olarak paylaşılır.
4) MAL ORTAKLIĞI REJİMİ
Mal ortaklığı rejimi, ortaklık malları ile eşlerin kişisel mallarını kapsar. Genel mal ortaklığında eşlerin kanun gereğince kişisel mal sayılanlar dışındaki malları ile gelirleri ortaklık mallarını oluşturur. Kişisel mallar; mal rejimi sözleşmesi ile belirlenen mallar, üçüncü kişilerin karşılıksız kazandırmaları, eşlerden her birinin sadece kişisel kullanımına ayrılmış olan eşyaları ile manevî tazminat alacaklarıdır.
Eşler, ortaklık mallarına bölünmemiş bir bütün olarak sahip olurlar. Hiçbir eş, ortaklık payı üzerinde tek başına tasarruf hakkına sahip değildir.
Mal varlığının tasfiyesi halinde, kanunda öngörülen istisnalar haricinde genel olarak, eşler kişisel mallarını alır ve kalan mallar ikiye bölünür.
HUKUKİ TAVSİYE
Tabi olunan malvarlığı rejiminin tespiti, malvarlığı rejimi seçim sözleşmesi varsa sözleşmenin geçerlilik unsurları, tasfiye halinde malların tasfiye statülerinin tespiti, malvarlığı değerlerinin tespiti ve bu malların nakdi değerlerinin tespiti, delillerin sunumu ve toplanması gibi konular usulü işlem olup takibi gereken konulardır. Bu ve sair diğer hususlar haklı iken davanızı kaybetmenize neden olabilir. Bu kapsamda dosyanızı avukat aracılığıyla takip etmenizi önerir ve iyi günler dilerim.
Trackbacks & Pingbacks
[…] Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi hakkındaki ayrıntılı yazıma bakabilirsiniz, bu yazıda sadece miras hukuku açısından açıklama yapılacaktır. […]
Cevapla
Want to join the discussion?Feel free to contribute!